ජනකාන්ත ගුරුවරයා පිළිබඳ ආවර්ජනා කිහිපයක්
ජනකාන්ත බව යනු පියරේ බොදියු ‘හැබිටස්’ (habitus) ලෙස හැඳින්වූ සංකල්පය වියහැකිය – එනම් මෙලොව අපේ පැවැත්ම සලකුණු කරන, තදින් මුල්බැසගත් චර්යා සහ විධි සමූහයක්.
මීට දශකයකට පමණ පෙර ශ්‍රී ලංකාවේ උසස් අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය වෙත මා එළඹෙන විට, උසස් අධ්‍යාපන ගුරු පුහුණු වැඩසටහන් හඳුන්වා දුන්නා පමණි. අද වනවිට ඉතා සාමාන්‍යකරණය වී ඇති මෙම වැඩසටහන් තනිකරම අනවශ්‍ය බව මම අදහස් නොකරමි. ‘උපන් ගුරුවරු’ සිටින්නේ අප අතරින් අල්පයකි; එසේම ආචාර්ය හෝ වෙනයම් පශ්චාත් උපාධියක් තිබූ පමණින් යමකු ගුරුවරයකු නොවේ. එබැවින් මෙම වැඩසටහන් වල යම් අර්ථයක් තිබිය හැකි වුවද, ඒවා මඟින් බොහෝවිට කෙරෙන්නේ උසස් අධ්‍යාපන ඉගෙනුම්-ඉගැන්වීම් ක්‍රියාවලියට සමජාතීකරණය කරවන සුළු, නිලබලවාදී තර්කනයක් හඳුන්වා දීමය. මේ මොහොතේ උසස් අධ්‍යාපනයෙහි දිශානතිය තීරණය කරන, එකිනෙක හා බැඳුනු කතිකාවන් ගණනාවකින් පන්නරය ලබන, ඉතා සටකපට තර්කනයක් ඇති බව මම විශ්වාස කරමි. එම එක් කතිකාවක් නම් උසස් අධ්‍යාපනය වෘත්තීයකරණය (professionalise) කළයුතු බවට වන විශ්වාසයයි. අභාවප්‍රාප්ත මහාචාර්ය ඈශ්ලි හල්පේ වැන්නෙකුට නම් මෙම සංකල්පය ඉතා නුහුරු එකක් වනු ඇත. මහාචාර්ය හල්පේගේ නම මෙතැන සඳහන් කරන්නේ පරමාදර්ශී විශ්ව විද්‍යාල අවකාශයක් ලෙස පේරාදෙණිය පිළිබඳ රොමෑන්තික කියවීමක් කිරීමට නොවේ; විශ්ව විද්‍යාලය සම්බන්ධ වෙනමම ආකාරයක කල්පනයක් පිළිබඳ සවිඥානික වීමටය.
